"...Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς" - Χρόνης Μίσσιος

Aπόσπασμα από το βιβλίο του Χρόνη Μίσσιου "...Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς" ( "Γράμματα", 1985) 

(...) Ε, φτιάξαμε που λες το γραφείο, εγώ γραμματέας, ο Λεωνίδας τα νέα και τα μαθήματα, που τα κάναμε προφορικά στη βόλτα, και ο Λαγός την αλληλεγγύη. Βλέπεις, τώρα πολλά παιδιά είχαν επισκεπτήριο και έπρεπε να γίνεται σωστά και δίκαια η μοιρασιά στα τρόφιμα. Την πρώτη συνεδρίαση την κάναμε σε μια γωνιά του προαυλίου. Αποφασίσαμε ν' αντιδράσουμε οργανωμένα στην αφόρητη κατάσταση της φυλακής. Λέει ο Λεωνίδας ότι το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι ένας κατάλογος με τα αιτήματα. Τον φτιάξαμε, βάλαμε καμιά δεκαπενταριά, τα οχτώ απ' αυτά ήταν τα ουσιαστικά. Τα υπόλοιπα τα βάλαμε για να έχουμε πεδίο υποχώρησης άμα θα πέφταμε σε διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια θα βλέπαμε τους ποινικούς, κι αν συμφωνούσαν κι αυτοί, θα στέλναμε μια αντιπροσωπεία στη διεύθυνση να τους βάλει τα αιτήματα. Είναι βέβαιο πως θα τους κλείσουν στο πειθαρχείο. Τότε κατεβαίνουμε σε απεργία πείνας διαρκείας. Την άλλη μέρα βρεθήκαμε δυο δυο, τρεις τρεις και με τα υπόλοιπα παιδιά στη βόλτα. Ύστερα από δυο κύκλους κουβέντας, όλοι σύμφωνοι. Τώρα έπρεπε να δούμε τους ποινικούς. Όπως ήταν φυσικό, ο κλήρος έλαχε σε μένα. Πήγα λοιπόν και βρήκα την τριάδα. Όπως σου είπα, οι ποινικοί έχουν τη δικιά τους ιδιόμορφη ιεραρχία και οργάνωση στη φυλακή. Αυτή επιβάλλεται από την πιο ισχυρή ομάδα που ελέγχει το καφενείο, δηλαδή διευθύνει το μπαρμπούτι και τα παράνομα λεφτά, μπάζει και διακινεί το μαύρο, ταχτοποιεί τις υποθέσεις που προκύπτουν αναμεταξύ τους κλπ. Μια ιδιόμορφη κοινότητα, με τις δικές της αρχές, τους δικούς της νόμους. Αυτό τουλάχιστον ίσχυε για τότε που οι ποινικοί ήταν, να πούμε, ποινικοί με κάποια ιδεολογία. Η διαδοχή στην ηγεσία γινόταν άλλοτε ομαλά, όπως τώρα η Γκλόρια παρέδωσε κανονικά μόλις ήρθε ισχυρή διαμορφωμένη ομάδα, άλλοτε με σοβαρά μαχαιρώματα κλπ. Έτσι λοιπόν πήγα και βρήκα τον Τζατζά, τον Παπαγιό και τον Καρκαλέτσο. Κάθονταν σε μια γωνιά απάγκιο του προαυλίου, πάνω στο κότσι, κρατώντας με τα χέρια τις φτέρνες. Γειά σας. Γειάαααα. Θέλω να μιλήσουμε. Κάτσε. Τους λέω για την κατάσταση στη φυλακή, για τα προβλήματά μας, τα ξέρουν άλλωστε. Μ' ακούνε προσεχτικά χωρίς να κουνάνε ούτε βλέφαρο. Ήθελαν να δουν που θα καταλήξω.

Τους λέω λοιπόν, εμείς τ' αποφασίσαμε, θα στείλουμε μια αντιπροσωπεία στο διευθυντή. Το πιθανότερο είναι ότι θα τους κλείσει στο πειθαρχείο, και τότε θα κατέβουμε σε απεργία πείνας. Και σεις κρατούμενοι είστε, στο ίδιο καζάνι βράζουμε, τα προβλήματα είναι και δικά σας, ως πότε θα καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια; Λέει ο Τζατζάς, καλά τα λες, ρε μάγκα, αλλά θα γίνει τίποτα, ή θα μας γράψουνε στ' αρχίδια τους, θα μας ξελιγώσουν στην πείνα πρώτα, κι ύστερα θα μας λιανίσουν. Δεν είν' εύκολο, δεν μπορούνε, είμαστε πεντακόσιοι ανήλικοι, είμαστε μέσα στην Αθήνα, θα βάλουμε τα χωνιά στα παράθυρα, θα μάθει ο κόσμος. Στο κάτω κάτω, αν αποφασίσουν να το τραβήξουν, εμείς κινδυνεύουμε περισσότερο από στρατοδικείο και λοιπά. Εσείς το πολύ πολύ κάνα πειθαρχείο, αλλά ζωή είναι αυτή, ρε; Ο Καρκαλέτσος έβγαλε τσιγάρο. Βέβαια απαγορευόταν, αλλά για την τριάδα δεν υπήρχε πρόβλημα. Όσο υπήρχαν τάλαρα, τα βαποράκια δούλευαν αβέρτα. Το φουμάραμε στη γύρα μέσα στη φούχτα, καταπίνοντας τον καπνό και βγάζοντας τον σε μικρές μικρές δόσεις σαν ανάσα. Λοιπόν ο καθένας τους αντιδρούσε με τον δικό του τρόπο. Ο Τζατζάς έξυνε την κεφάλα του, ο Παπαγιός μάζευε σάλιο και το εκσφενδόνιζε σε θαυμαστή απόσταση, ανάμεσα απ' τα δόντια του, όπως κάνουν τα φίδια, κι ο Καρκαλέτσος έξυνε με μανία τ' αρχίδια του. Από πάρτη μου, λέει ο Τζατζάς, μπαίνω. Κι οι άλλοι δυο συμφώνησαν. Θα τους κάνουμε πλάκα, αδερφάκι μου, που θα λαχταρίσουν και τα ντουβάρια. Αυτό το τελευταίο δε μ' άρεσε καθόλου. Λέω, παιδιά, να σας εξηγήσω κάτι, είναι αγώνας πολιτικός, μην το τραβήξουμε σ' άλλα κόλπα, θα συνεννοούμαστε για κάθε βήμα που θα κάνουμε. Πρέπει να πάμε πολύ προσεχτικά. Αυτοί μπορεί να γυρεύουν ευκαιρία να μας πάνε για στάση και να βάλουν τα πολυβόλα, εμείς θα χειριστούμε την υπόθεση, αφού συνεννοούμαστε πρώτα μαζί σας για τα βασικά.

Λέει ο Καρκαλέτσος, δηλαδή, ρε μάγκα, εμείς τι θα κάνουμε, να πούμε, τις κότες; Όχι, του λέω, κοίταξε να δεις, είναι γνωστό ότι είσαστε απ' τα καλύτερα παλικάρια, δε χρειάζεται να σας το πω εγώ. Όλοι το ξέρουν, αλλά εδώ είναι αγώνας πολιτικός, αγώνας ομαδικός, πάμε ν' αλλάξουμε την κατάσταση στη φυλακή για όλους μας, έτσι; Eίναι αγώνας που θα μας φέρει αντιμέτωπους με τη φυλακή, με το υπουργείο, με την κυβέρνηση. Όπως καταλαβαίνετε, έχει βήματα μπρος, βήματα πίσω, πρέπει να είναι ενιαίος, πειθαρχημένος, γενικά, να πούμε ακουμπάει σε πολλές νάρκες. Αν, ας πούμε, χτυπήσουμε κάνα σκοπό, κάνα φύλακα, αν σπάσουμε τίποτα παράθυρα και τα ρέστα, η κατάσταση μπορεί να πάει αλλού, να πάει με τη μεριά τους, κατάλαβες; Εδώ θ' αποφασίζουμε και θα περπατάμε όλοι μαζί. Ένα φάλτσο μπορεί να κοστίσει ακριβά. Λέει ο Τζατζάς, καλά τα λέει, ρε Καρκαλέτσο, αφού ξέρεις τι μυστήριοι τύποι είναι: αβέρτα παίζουνε μπαρμπούτι με το χάρο. Ναι, αλλά -ατάκα ο Καρκαλέτσος- όλο ασόδυο φέρνουνε, μωρ' αδερφέ μου, λες και τους πασάρανε μπαλαμούτι ζάρι... Άσε τα έξω, λέει ο Τζατζάς, τα μέσα τα ξέρουνε καλά, και σπρέχεν έχουνε κι αλλιώς τους ακούει ο κόσμος. Εγώ λέω να γίνει έτσι, λέει ο Καρκαλέτσος. Καλά, μωρ' αδερφάκι μου, μια κουβέντα είπα και με μαστούριασε στα λιμά. Σκέψου νά 'μουνα και γκόμενα που του αρνιότανε. Λέω, οι άλλοι οι δικοί σας, εντάξει; Εντάξει θα είναι, αλλά θα σου πούμε αύριο για σιγουριά. Ήτανε Κυριακή που γίνεται η κουβέντα, Δευτέρα απόγευμα μου λέει ο Τζατζάς, εντάξει, φύγαμε... Την Τρίτη το πρωί στέλνουμε δυο πιτσιρικάδες στην αναφορά. Μόλις άνοιξαν το στόμα τους, τους πλάκωσαν στις σφαλιάρες για να μαρτυρήσουν ποιοί τους στείλανε και τα τέτοια. Οι πιτσιρικάδες τους μπαίνουνε με τα γνωστά, κι έτσι τους μπουζουριάζουνε στο πειθαρχείο. Το μεσημέρι, όπως μπήκαμε στην ουρά για το φαγητό, βγήκε ο αρχιφύλακας και άρχισε τις αγριάδες. Ήρθαν σήμερα δυο να μιλήσουν εκ μέρους σας. Αυτό σημαίνει στάση. Προσέξτε καλά, γιατί θα το μετανιώσετε πικρά. Είπε, είπε, εμείς το Γερμανό, δε μιλάμε καθόλου. Έχουμε αποφασίσει, αύριο πρωί αρχίζει η απεργία. Κανονίσαμε να μιλήσει ο Λεωνίδας.

Πραγματικά, το πρωί, όπως κάθε μέρα, μπήκαμε στη σειρά για το τσάι. Μόλις τελείωσε η προσευχή, κάνουμε μεταβολή και φεύγουμε. Απάνω στη βεράντα είναι ο υπαρχιφύλακας, ένα καλό ανθρωπάκι. Λέει, τι συμβαίνει, γιατί δεν παίρνετε ρόφημα; Θέλουμε το διευθυντή και τον αρχιφύλακα. Ο διευθυντής δεν είναι δω, να φωνάξω τον αρχιφύλακα. Βγαίνει η λουμπίνα στη βεράντα: Τι έγινε, τι συμβαίνει; Στάση κάνετε; Ψωμοτύρι την είχε, η κουφάλα, τη στάση. Τέλος, βγαίνει ο Λεωνίδας μπροστά και λέει, να σας πω εγώ, κύριε αρχιφύλακα, γιατί δεν παίρνουμε ρόφημα. Κι αρχίζει ένα σπρέχεν... Φύλακες, αρχιφύλακας και κρατούμενοι τον κοιτάμε μ' ανοιχτό το στόμα, τον ακούγαμε και μας σηκωνότανε η τρίχα, που λένε, καθώς περιέγραφε τις συνθήκες της ζωής μας. Βλέπεις, σιγά σιγά είχαμε ξεχάσει ότι υπήρχε κι άλλη ζωή, διαφορετική απ' αυτήν που μας επέβαλλαν. Νιώθουμε όλοι μας φοβερά συγκινημένοι. Βλέπουμε τα καρακόλια σαν κλέφτες που μας λήστεψαν κάθω ανθρώπινο δικαίωμα. Γι' αυτό, καταλήγει ο Λεωνίδας, κατεβαίνουμε σε απεργία πείνας διαρκείας έως ότου ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας. Ο αρχιφύλακας έχει γίνει πράσινος. Γυρίζει στους ποινικούς και λέει, και σεις, βρε ρεμάλια, απεργία μου κάνετε; Ναι, μωρή κουφάλα, λέει ο Τζατζάς, γιατί; εμείς δεν είμαστε άνθρωποι; καργιόληδες! Τον τραβάω από πίσω, Γιώργη... Άσε με, ρε, τις κουφάλες, δεν είδες τι μας κάνουνε; Ο Λεωνίδας μίλησε ίσια στην καρδιά τους. Ο αρχιφύλακας το βιολί του. Ώστε στάση κάνετε, ε; θα τα πούμε. Οι σκοπιές έχουν γυρίσει τα πολυβόλα μέσα στο προαύλιο. Εμείς κάνουμε βόλτες, παρέες παρέες. Πρέπει να είμαστε προσεχτικοί, οι ποινικοί είναι φοβερά συγκινημένοι, δεν ξέρουμε που θα τους βγει. Μερικοί έχουν αράξει κάτω από μια σκοπιά, έχουν ξετρυπώσει ένα μπαγλαμαδάκι, καμωμένο από μια παλιά καραβάνα, και για χερούλι ένα κομμάτι από σκουπόξυλο, και τραγουδάνε μονότονα τέσσερις στίχους:

Μάγκες, πιάστε τα γεφύρια, 

μπάτσοι, κλάστε μας τ' αρχίδια.

Βρε, άντε του μουνιού σου το γλωσσίδι,

βρε, άντε, μού 'ριξε κλοτσιά στ' αρχίδι... (...)